Oekraïneconflict: een terugblik

Hoe zat het nou ook al weer dat Oekraïne op dit moment bijna dagelijks in het nieuws is? Het verbaast ons eigenlijk bijna niet meer en het lijkt alsof veelal dezelfde berichten geplaatst worden: Obama belt met Poetin (of vice versa), Russische troepen worden aan de oostelijke grens gestationeerd of vallen een Oekraïense militaire basis binnen en een andere keer lijkt het alsof er weer een licht puntje is als er een akkoord wordt bereikt in de Zwitserse stad Genève. Maar hoe is het conflict begonnen en wat zijn daar tot nu toe de gevolgen van?

Demonstraties Kiev
Naast de vele berichten over de Arabische Lente was er in 2013 al zo af en toe een bericht dat het onrustig was in Kiev. Daarnaast is het algemeen bekend dat Oekraïne afhankelijk was (en is) van gas uit Rusland. De verhoudingen tussen Rusland en Oekraïne waren goed en dat was vooral te danken dat de Oekraïense president Janoekovitsj op Rusland georiënteerd was. Eind 2013 begonnen steeds meer mensen in Kiev zich te roeren en waren er steeds meer demonstraties. De demonstraties waren gericht aan de president zodat hij een associatieverdrag met de Europese Unie zou ondertekenen₁. Deze werd uitgesteld doordat politica en voormalig premier Timosjenko nog steeds gevangen gehouden werd en dat er geen intentie was om haar vrij te laten. Een aantal weken gaan voorbij en de sfeer wordt steeds grimmiger; er vallen gewonden en zelfs doden bij de pro-EU-demonstraties die Janoekovitsj de kop probeert in te drukken₂. Ondertussen is het associatieverdrag met de EU nog steeds niet ondertekend.

Demonstraties in Kiev

Janoekovitsj wordt afgezet
Op 22 februari wordt president Janoekovitsj afgezet door het Oekraïense parlement en dezelfde dag wordt Joelia Timosjenko vrijgelaten. Een interim regering neemt plaats en Janoekovitsj vlucht volgens de berichten naar de stad Charkov, de tweede stad van het land. De demonstranten hebben inmiddels lucht gekregen dat de voormalig president een groot landgoed had even buiten Kiev terwijl hij altijd zei zich voor de armen in te zetten. Op het landgoed werden volgens diverse bezoekers de meeste vreemde zaken aangetroffen zoals een bananenplantage in een kas en een piratenschip₃. Over de afzetting van Janoekovitsj houdt president Poetin van Rusland, zich eerst nog op de achtergrond. Pas twee weken later spreekt hij zich uit over een “ongrondwettelijke staatsgreep” en zal hij de geplande verkiezingen van aanstaande 25 mei dan ook niet accepteren₄.

De Krim
In de tussentijd, vanaf 28 februari, hebben gewapende Russische mannen vliegvelden bezet op de Krim, een schiereiland in het zuiden van Oekraïne. De ‘bezetting’ wordt in de loop der weken steeds verder uitgebreid waaronder ook de stad Sebastopol, een havenstad aan de Zwarte Zee, waar Rusland een deel van haar marinevloot heeft gestationeerd. Het Westen is totaal niet gerust op de situatie spreekt haar bezorgdheid meerdere malen uit. Obama, president van de Verenigde Staten, belt meerdere keren met Poetin om duidelijk te maken dat aan zijn acties consequenties verbonden zitten. Poetin laat op zijn beurt weten volgens de Volkskrant “… dat hij zich het recht voorbehoudt de belangen te beschermen van Russischtaligen op de Krim en in het oosten van Oekraïne₅.” Op 21 maart, nadat een aantal dagen eerder een concept is opgezet om de Krim te annexeren, wordt deze ook goed gekeurd door de Doema, het Russische Lagerhuis. Voor de annexatie van de Krim hebben 96% procent van de mensen voor gestemd, het Westen twijfelt sterk aan deze uitslag₆. Niet veel later wordt, om de annexatie compleet te maken, de Russische Roebel ingevoerd en de tijdzone van Moskou₇. De enige die de annexatie erkent is de Wit-Russische president Lukashenko₈.

Etnische groepen op de Krim

Oost Oekraïne
Nu De Krim geannexeerd is door Rusland wordt het ook in het oosten van Oekraïne steeds onrustiger. Pro-Russische separatisten laten steeds meer van zich horen en bezetten diverse overheidsgebouwen in Donetsk, Slavjansk en Kostjantinivka. De Pro-Russische separatisten zijn activisten die de regering in Kiev niet erkennen. Op 17 april is er in Genève afgesproken in een akkoord dat het zo snel mogelijk weer rustig moet worden in Oekraïne om het land te laten herstellen₉. Een aantal dagen geleden, op 25 april een aantal waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa gegijzeld. Ze zouden in Slavjansk actief zijn en werden overvallen toen zij in de bus zaten. Sindsdien worden ze nog vast gehouden₁₀. Ook in Charkov is het nog steeds onrustig, daar is op 28 april burgemeester Kernes in zijn rug geschoten. Hij ligt op dit moment in levensgevaar in het ziekenhuis₁₁.

Hoe nu verder?
De oude president is afgezet, nieuwe verkiezingen in het vooruitzicht, de Krim geannexeerd. Wordt straks oost Oekraïne binnenkort ook ingelijfd bij Rusland om de wederom de belangen van Russischtaligen te beschermen? En zijn de Baltische Staten nu met recht bang, omdat wat er nu met de Krim gebeurd is, dit hen ook zou kunnen overkomen? Welke sancties worden Rusland opgelegd?

Voor een aantal zaken zullen we moeten afwachten wat er gaat gebeuren…

Bronnen:
₁ http://www.nrc.nl/nieuws/2013/11/21/regering-oekraine-schort-voorbereidingen-verdrag-met-eu-op/
₂ http://www.nrc.nl/nieuws/2013/12/15/nieuwe-grote-demonstraties-verwacht-in-kiev/
₃ http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2668/Buitenland/article/detail/3602614/2014/02/24/De-tien-bizarste-attributen-uit-de-villa-van-Janoekovitsj.dhtml
₄ http://www.nrc.nl/nieuws/2014/03/04/poetin-spreekt-van-ongrondwettelijke-staatsgreep-in-oekraine/
₅ http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2664/Nieuws/article/detail/3605880/2014/03/02/Obama-belt-1-5-uur-met-Poetin-Canada-roept-ambassadeur-terug.dhtml
₆ http://www.nrc.nl/nieuws/2014/03/17/definitieve-uitslag-referendum-krim-966-procent-wil-bij-rusland-horen/
₇ http://www.nd.nl/artikelen/2014/maart/17/krim-voert-roebel-en-russische-klok-in
₈ http://en.itar-tass.com/world/724950
₉ http://www.nu.nl/buitenland/3754832/akkoord-in-geneve-conflict-oekraine-.html
₁₀ http://www.elsevier.nl/Buitenland/nieuws/2014/4/Russische-separatisten-kapen-bus-met-OVSE-waarnemers-1510351W/
₁₁ http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/spanning-oosten-oekraine#node_822771

Introductieblog Oekraïneconflict

Welkom bij ons introductieblog over het Oekraïne conflict. Waarschijnlijk ben jij op onze blog gekomen, vanwege jouw interesse in de huidige situatie van het conflict wat zich afspeelt in Oekraïne, en wat ons dagelijks bezig houdt.

Wij zijn Evi en Sebastiaan, 1e jaar studenten aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). Voor de module: ”Online”, hebben we als opdracht gekregen om een blog te schrijven in wordpress, over een onderwerp die onszelf en anderen zou aanspreken. We hebben op basis van gezamenlijke interesses voor politiek en actualiteiten op internationaal gebied, gekozen voor dit onderwerp. Bovendien sluit dit onderwerp perfect aan op onze opleiding: International Business & Languages.

De intentie van dit blog is om jullie als lezers, bewust te maken van de huidige situatie in Oekraïne en daarbij een eigen mening te vormen. We zullen proberen dit blog vanuit een neutrale positie beschrijven, en daarbij inleven in de westerse motieven, waar Europa een deel uit maakt, zowel de pro-Russische motieven. We beschrijven de gebeurtenissen tot nu toe wat zich afspeelden in Oekraïne vanaf de Krim tot aan de meest recente opstanden van de pro-Russische seperatisten. We gaan daarnaast de motieven van beide partijen bekijken en ook in op de meest recente actualiteiten. Wij zullen zo actueel blijven met dit blog, door de meest recente ontwikkelingen in Oekraïne op de voet te volgen. Wij zijn dan ook enorm benieuwd naar jullie mening, en proberen daarom ook van dit blog een interactieve blog te maken. Als jullie graag jullie mening wil uiten, of een actualiteit willen uitlichten die wij misschien over het hoofd hebben gezien, aarzel dan niet en reageer!

Wij zullen in onze volgende post volgende week, de gebeurtenissen beschrijven die met het Oekraïne-conflict vanaf het begin tot aan nu afspelen.

Tot volgende week!

Evi & Sebas